Τέλος
καλοκαιριού, περίοδος που θα περίμενε κανείς να είμαστε ξεκούραστοι και
ξένοιαστοι, ακόμα και αν έρχεται εξεταστική σε λίγες μόλις μέρες, Tο Υπουργείο Παιδείας και ο
Υπουργός έχουν διαφορετική άποψη ωστόσο, καθώς από τις αρχές Αυγούστου
ξεκίνησαν ένα συντονισμένο βομβαρδισμό δηλώσεων για το ζήτημα των «λιμναζόντων»
φοιτητών, όπως αρέσκονται να τους χαρακτηρίζουν. Δηλώσεις που ενώ αρχικά καθησύχαζαν και διαβεβαίωναν ότι δεν θα
υπάρξουν διαγραφές πριν από την ψήφιση των Οργανισμών των ιδρυμάτων και φυσικά
«ειδική» μεταχείριση για τους «ενεργούς» φοιτητές, κατέληξαν τις τελευταίες
μέρες να μιλάνε για «εξευτελιστική κατάσταση» (λόγια του Υπουργείου), και ότι
οι 180000 «λιμνάζοντες» θα διαγραφούν πριν ακόμη μπει ο Σεπτέμβρης.
Ποια είναι τα επιχειρήματα του
Υπουργείου;;
Με βάση τις κατά καιρούς
δηλώσεις του Υπουργείο πάνω στο ζήτημα της αναγκαιότητας να υπάρξουν διαγραφές,
μπορούμε να συνοψίσουμε τα εξής επιχειρήματα: 1) οι συγκεκριμένοι φοιτητές επιβαρύνουν οικονομικά τα ιδρύματα,
επομένως το κράτος και κατ’ επέκταση τον Έλληνα φορολογούμενο. 2) Προβλήματα γραφειοκρατίας μέσα στα
ιδρύματα, επομένως πρέπει να μπει μία τάξη στις λίστες των φοιτητών 3) Αλλοίωση
των πραγματικών λόγων φοιτητή/καθηγητή και εργαζόμενου με αποτέλεσμα είτε
να μην έχουμε καλή εικόνα για την ποιότητα σπουδών των πανεπιστημίων είτε (
σύμφωνα και με τις νέες ρυθμίσεις που στραγγαλίζουν οικονομικά τα πανεπιστήμια
και τα ωθούν στην κατά βάση ιδιωτική χρηματοδότηση) το ίδρυμα να δυσκολεύεται
να ανέβει στις παγκόσμιες κατατάξεις και να προσελκύσει οικονομικά κεφάλαια.
Καιρός για ορισμένες διευκρινίσεις
Θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε
συνοπτικά και συνολικά στα επιχειρήματα του Υπουργείου καθώς ο παιδιαρίστικος
χαραχτήρας τους δεν μας επιτρέπει να ασχοληθούμε περεταίρω. Είναι
ευρέως γνωστό, από τον οποιοδήποτε έχει σχέση με το πανεπιστήμιο, ότι ένας
φοιτητής που τελειώνει την κανονική περίοδο φοίτησης, σταματάει να δικαιούται
τις φοιτητικές παροχές όπως πάσο, σίτιση και στέγαση, μην επιβαρύνοντας πλέον
με κανέναν τρόπο πέρα από μερικά bytes στον υπολογιστή και
κάποιες κόλλες χαρτί όταν εξετάζεται. Εκτός και αν το υπουργείο δεν
κατέχει την έννοια του ηλεκτρονικού υπολογιστή μάλλον μας εμπαίζει λέγοντας ότι
δημιουργεί γραφειοκρατικά προβλήματα η ύπαρξη μερικών ακόμα ονομάτων (με
συνήθως ελάχιστες απαιτήσεις από τις γραμματείες των σχολών τους) στο
φοιτητολόγιο (που φυσικά είναι ηλεκτρονικό). Τέλος, πέρα από το γεγονός ότι στους λόγους φοιτητή/ καθηγητή τα
τελευταία χρόνια τα πανεπιστήμια αναφέρουν τους μέχρι και ν+2 έτη φοιτητές, η
αδυναμία των πανεπιστημίων να λειτουργήσουν αξιοπρεπώς δεν έχει σε τίποτα να
κάνει με τους συγκεκριμένους φοιτητές άλλα μάλλον με την τεράστια
υποχρηματοδότηση (της τάξης του 70%)
αποτέλεσμα των πολιτικών κατευθύνσεων των
τελευταίων κυβερνήσεων. Επιπλέον, πρέπει να αναφέρουμε ότι πρόβλημα με
την παρακολούθηση μαθημάτων και την
ποιότητα σπουδών κυρίως συναντάται στα πρώτα έτη, απότοκο του υπερβολικού
αριθμού φοιτητών που δέχονται τα πανεπιστήμια, χωρίς να έχουν τους πόρους να
τους εξυπηρετήσουν, πρόβλημα που θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με την κρατική
στήριξη (φοιτητικό επίδομα, δημιουργία εστιών κλπ) των φοιτητών που σπουδάζουν
σε άλλες πόλεις από αυτές που ζουν, ώστε να μην αναγκάζονται να παίρνουν
μετεγγραφές.
Το ζήτημα των διαγραφών δεν είναι ξεκομμένο από τη συνολική εφαρμογή
του νόμου για τα πανεπιστήμια. Η βασική
επιταγή του υπουργείου, είναι η θέσπιση των Οργανισμών των ιδρυμάτων να
ταυτίζεται απόλυτα με τις πτυχές του νόμου και έτσι λοιπόν το κομμάτι των
διαγραφών θα πρέπει να εντάσσεται με ξεκάθαρο τρόπο στο εσωτερικό τους. Μπορεί τώρα να φεύγουν οι λεγόμενοι «αιώνιοι»
αλλά μέσω των οργανισμών το ανώτατο όριο φοίτησης θα πρέπει να φτάσει στα ν+2
χρόνια. Μπορούμε να δούμε το πρόσφατο
παράδειγμα του Πολυτεχνείου Κρήτης όπου σε εν κρυπτό διαδικασία πίσω από
κλειδωμένες πόρτες ψηφίστηκε από τη σύγκλητο ο νέος οργανισμός που αναπόσπαστο
κομμάτι του ήταν και οι διαγραφές στα ν+2. Ένα ακόμα παράδειγμα είναι αυτό του
ΕΚΠΑ, όπου ο οργανισμός που ψηφίστηκε, στάλθηκε από το υπουργείο πίσω γιατί δεν
συμπεριελάμβανε ανώτατο όριο φοίτησης καθώς και άλλες διατάξεις. Τα παραπάνω
μας δείχνουν πως μέσω της ψήφισης των οργανισμών θα περάσουν όλες οι διατάξεις
του νόμου και σε όσοι οργανισμοί δεν ικανοποιούν το υπουργείο θα στέλνονται
πίσω μέχρι να γυρίσουν «διορθωμένοι».
Πρέπει επιτέλους να τελειώνουμε με την λέξη «λιμνάζον» φοιτητής. Όρος,
που προσιδιάζει σε λιμνάζοντα νερά που δεν κινούνται, επομένως καταλήγουν να
βρομάνε, είναι τουλάχιστον αισχρό να χρησιμοποιείται από μεριάς Υπουργείου και
φυσικά των ΜΜΕ που τους αναπαράγουν, με σκοπό την δημιουργία εντυπώσεων. Η δυνατότητα κάποιου να σπουδάζει
αποτελεί δικαίωμα του και όχι παραχώρηση
του κράτους, πόσο μάλλον όταν το τελευταίο δεν συνεισφέρει πουθενά στις
σπουδές ενός φοιτητή, εκτός κι αν ζούμε σε μια χώρα που δεν πληρώσαμε
φροντιστήρια, και δεν αναγκαστήκαμε να πληρώσουμε ενοίκια και φυσικά παίρναμε
έστω κάποιο φοιτητικό επίδομα. Σε περίοδο κρίσης, πληθώρα φοιτητών αναγκάζονται
να δουλεύουν, σπουδάζουν και ζουν σε διαφορετικές πόλεις, είτε ήρθαν
αντιμέτωποι με προβλήματα υγείας ή άλλης φύσης που καθυστέρησαν και καθυστερούν
τις σπουδές τους, πράγμα που δεν τους κάνει σε καμία περίπτωση «λιμνάζοντες»
και κανένας δεν έχει το δικαίωμα να τους αναιρέσει το δικαίωμα στις σπουδές.
Που στοχεύουν πραγματικά οι διαγραφές;;
Όπως είπαμε και προηγουμένως η
διαγραφή των φοιτητών που έχουν ξεπεράσει κατά πολύ το κανονικό όριο φοίτησης
είναι η κορυφή του παγόβουνου. Η κυβέρνηση
και το υπουργείο θέλουν το ανώτατο όριο φοίτησης να περιοριστεί στα ν+2 έτη
φοίτησης και αυτό θα προσπαθήσουν να το επιβάλλουν πάση θυσία είτε μέσω των
οργανισμών είτε μέσω υπουργικών αποφάσεων, και αυτό γιατί η εμπέδωση
των διαγραφών είναι ένα μέτρο που θα αλλάξει τελείως την αντίληψη που έχουμε
για τις σπουδές και τη ζωή του φοιτητή.
Οι κατεκτημένες δημοκρατικές και
συνδικαλιστικές ελευθερίες αποτελούν ένα, ούτως ή άλλως, ισχυρό υπόβαθρο στα
Πανεπιστήμια για την ανάπτυξη πρακτικών διεκδίκησης που διαμορφώνουν τελείως
διαφορετικά ιδεολογικά χαρακτηριστικά, από αυτά που οι κυβερνήσεις έχουν σαν
απαίτηση για τους μελλοντικούς εργαζόμενους. Πολύ
περισσότερο όμως, οι ελευθερίες αυτές γίνονται ακόμα πιο «εκρηκτικές», όταν
συνδυάζονται με μια κατάκτηση που δεν υπάρχει σε κανέναν άλλο κοινωνικό χώρο:
τη δυνατότητα του φοιτητικού σώματος να μην διακυβεύεται η θέση του με κανέναν
τρόπο, στην ίδια την εκπαίδευση, ανεξάρτητα από τη στάση του (κινητοποιήσεις,
«χαλαρότητα», εργασία κλπ), ή την στάση όσων θέλουν να το καταστείλουν και να
το καναλιζάρουν (καθηγητικό σώμα, όργανα διοίκησης). Η χρονική οριοθέτηση των
σπουδών επί της ουσίας αποκόπτει το φοιτητικό σώμα εντός πανεπιστημίου από κάθε
προσπάθεια συγκρότησης συλλογικών δραστηριοτήτων. Αυτό συμβαίνει γιατί η
διακύβευση της ύπαρξης ενός φοιτητή μέσα στο πανεπιστήμιο, δημιουργεί αυτόματα
τάσεις εξατομίκευσης αφού το ενδεχόμενο να μην πάρει πτυχίο θα τον αποκόπτει
όλο και περισσότερο από τη λογική της συλλογικής διεκδίκησης ή σε τελική ανάλυση
η ύπαρξη του ανώτατου ορίου φοίτησης, διαμορφώνει ένα
πλαίσιο σπουδών τέτοιο, όπου η ανάπτυξη συλλογικών πρακτικών, αντιμετωπίζεται
ως «χάσιμο χρόνου» εν όψει ενός «χρονικού ορίου», πέραν του οποίου η φοιτητική
ιδιότητα χάνεται.
Τι πρέπει να κάνουμε απέναντι σε αυτά που
έρχονται…
Το μέτρο το διαγραφών αφορά το σύνολο των
φοιτητών και όχι μόνο όσους έχουν ξεπεράσει κατά πολύ το όριο της φοίτησης,
αφού η κατεύθυνση του υπουργείου είναι να νομιμοποιήσει σταδιακά τις διαγραφές
στα ν+2 έτη. Το επόμενο διάστημα πρέπει να βρει όλους τους φοιτητές, προς
διαγραφή και μη, σε μια κατάσταση που μόνο ήρεμη δεν θα πρέπει να είναι… Θα
πρέπει προκειμένου να αντιπαρατεθούμε με αυτή την χυδαία κατεύθυνση του
υπουργείου, αρχικά να ξεκαθαρίσουμε και να απαιτήσουμε την καταδίκη του μέτρου
των διαγραφών μέσα από όλα τα όργανα συνδιοίκησης (πρυτανείες, κοσμητίες κλπ).
Ταυτόχρονα με αυτό θα πρέπει να μπλοκάρουμε την αποστολή των στοιχείων των υπό
διαγραφή φοιτητών κάνοντας κινητοποιήσεις και καταλαμβάνοντας τις διοικητικές υπηρεσίες
και τις γραμματείες των σχολών προκειμένου να μην σταλούν τα στοιχεία. Και
τέλος αλλά σίγουρα πιο σημαντικό απ όλα είναι η προσπάθεια συγκρότησης μαζικών
κινητοποιήσεων μέσα από τα δικά μας συλλογικά όργανα όπου θα βγουν δυναμικά στο
προσκήνιο και θα βάλουν ένα τέλος στις ορέξεις του υπουργείου για διαγραφές.
Οι διαγραφές αποτελούν ένα μέτρο, που πλήττει τους φοιτητές με
ενιαίο τρόπο και η υλικότητα του είναι συντριπτική. Για το λόγο αυτό πρέπει η
απάντηση από μεριάς φοιτητών να είναι συνολική και αποφασιστική, όπως τόσα
χρόνια οι φοιτητές έχουν δείξει πως ξέρουν να απαντούν σε τέτοιου είδους
προκλήσεις.
ΟΥΤΕ ν+2
ΟΥΤΕ 2ν…
… ΚΑΝΕΝΑΣ ΦΟΙΤΗΤΗΣ ΔΕΝ ΘΑ ΔΙΑΓΡΑΦΕΙ